αντίδοση

Στην αρχαία Αθήνα αποτελούσε την ανταλλαγή της περιουσίας ενός ορισμένου από την πόλη δημόσιου λειτουργού, σε αξίωμα στην τριηραρχία, τη χορηγία, την εστίαση ή τη γυμνασιαρχία, με την περιουσία ενός πλουσιότερου από αυτόν Αθηναίου, σε περίπτωση που ο πρώτος υποδείκνυε τον δεύτερο ως πλουσιότερο από εκείνον (και άρα ικανότερο να αναλάβει τις δαπάνες της δημόσιας λειτουργίας) και αυτός το αμφισβητούσε. Σκοπός της σχετικής νομοθεσίας ήταν να βρίσκονται στην τριηραρχία (καθώς και στις άλλες δημόσιες λειτουργίες) οι πλουσιότεροι πολίτες από την κάθε φυλή, οι οποίοι και υποχρεώνονταν να καταβάλουν τα έξοδα για την κατασκευή καινούργιων πολεμικών πλοίων. Από καθεμία από τις δέκα φυλές εκλέγονταν 120 από τους πλουσιότερους πολίτες, και από αυτούς οι 60 πλουσιότεροι αποτελούσαν μέλη της λεγόμενης συμμορίας (τέτοιες συμμορίες ήταν συνολικά 20), η οποία είχε τον δικό της στρατηγό και ρήτορα. Αν όμως ένα μέλος δεν ήθελε να συμμετάσχει στη χρηματική οφειλή (μέλος γινόταν όποιος είχε περιουσία μεγαλύτερη από δέκα τάλαντα), πιστεύοντας ότι δεν ήταν τόσο πλούσιος και ότι υπήρχε άλλος πλουσιότερος από αυτόν, που θα μπορούσε να αναλάβει την εκάστοτε χορηγία, τον πρότεινε να αναλάβει το αξίωμά του. Εφόσον όμως εκείνος αμφισβητούσε ότι ήταν πλουσιότερος και δεν δεχόταν την ανάληψη, ήταν πλέον υποχρεωμένος σε α., δηλαδή σε ανταλλαγή των περιουσιών τους, οπότε το αξίωμα διατηρούσε ο αρχικά ορισμένος. Τις όποιες διαφορές έλυνε ειδικόδικαστήριο, το οποίο εξέταζε λεπτομερείς καταλόγους με τα περιουσιακά στοιχεία των δύο ενδιαφερομένων που οι ίδιοι συμπλήρωναν και υπέβαλαν στο αρμόδιο δικαστήριο. Η α. γινόταν μία φορά τον χρόνο (αφού η διάρκεια των δημόσιων λειτουργημάτων ήταν ετήσια) και αφορούσε όλη την περιουσία των δύο πολιτών (δούλοι, κτήματα, ζώα, χρήματα κλπ.). Εξαιρούνταν τα μεταλλεία, η γη που είχε αποκτηθεί με κλήρο σε κατακτημένη χώρα (κληρουχία) καθώς και περιουσιακά στοιχεία που δεν μπορούσαν να μεταβιβαστούν. Στο πλαίσιο της αθηναϊκής πολιτείας που ευνοούσε τη χορηγία των δημόσιων και πολεμικών δαπανών από τους πλουσιότερους, αυτό ήταν ένα δίκαιο μέτρο για τους χορηγούντες, που διατηρούσαν έτσι το δικαίωμα να αμφισβητήσουν τα κριτήρια ορισμού τους από τους συμπολίτες τους.